Toàn văn Sứ điệp:

Công trình sáng tạo tốt đẹp

“Thiên Chúa thấy thế là tốt đẹp” (St 1,25). Ngay từ đầu sách Kinh Thánh, Thiên Chúa đã ngắm nhìn công trình sáng tạo của mình với tình yêu thương. Từ đất đai có thể cư trú cho đến nước nuôi dưỡng sự sống, từ những cây trổ sinh hoa trái cho đến các thú vật cùng chia sẻ căn nhà chung của chúng ta, mọi sự đều quý giá trong mắt Thiên Chúa, Đấng tặng ban cho con người công trình tạo dựng như món quà quý giá để gìn giữ chăm sóc.

Ích kỷ, ham muốn chiếm hữu hủy hoại thiên nhiên

Thật là thảm kịch, lời đáp lại của con người với món quà này đã bị ghi dấu bởi tội lỗi, tính ích kỷ và ham muốn chiếm hữu và bóc lột. Chủ nghĩa cá nhân và lợi ích riêng đã biến công trình sáng tạo, nơi gặp gỡ và chia sẻ, thành chiến trường của cạnh tranh và xung đột. Như thế chính môi trường bị rơi vào tình trạng nguy hiểm. Sự suy thoái môi trường đã gia tăng trong những thập kỷ gần đây: sự ô nhiễm liên tục, việc không ngừng sử dụng nhiên liệu hóa thạch, việc khai thác nông nghiệp thâm canh và nạn phá rừng đang làm nhiệt độ toàn cầu tăng lên trên mức an toàn. Sự gia tăng cường độ và tần suất của các hiện tượng thời tiết cực đoan và sự sa mạc hóa của đất đang đưa những người dễ bị tổn thương nhất đối mặt với khó khăn. Sự tan chảy của các sông băng, sự khan hiếm của nước, sự lãng quên các lưu vực nước và sự hiện diện đáng kể của nhựa và hạt nhựa trong các đại dương cũng là những sự thật đáng lo ngại; điều này khẳng định rằng cần cấp bách có các can thiệp không còn có thể trì hoãn thêm nữa. Chúng ta đã gây ra tình trạng khẩn cấp về khí hậu, đe dọa nghiêm trọng đến thiên nhiên và cuộc sống, bao gồm cả cuộc sống của chính chúng ta.

Sống như anh em trong ngôi nhà chung

Trong thực tế, chúng ta đã quên mình là ai: các thụ tạo giống hình ảnh Thiên Chúa (xem St 1,27), được mời gọi sống như anh chị em trong ngôi nhà chung. Chúng ta không được tạo thành để trở thành những bạo chúa, nhưng là để ở trung tâm của mạng lưới sự sống gồm hàng triệu chủng loại mà Đấng Tạo Hóa của chúng ta đã yêu thương kết nối lại vì chúng ta. Đây là lúc tái khám phá ơn gọi là con Chúa của chúng ta, là các anh chị em và người chăm sóc công trình sáng tạo. Đây là thời gian sám hối và hoán cải, trở về cội nguồn: chúng ta là các thụ tạo được tuyển chọn của Thiên Chúa, Đấng với lòng tốt lành mời gọi chúng ta yêu quý sự sống và sống hiệp thông, nối kết với toàn thể thụ tạo.

“Thời gian của thụ tạo”

Vì lý do này, tôi đặc biệt khuyến khích các tín hữu cầu nguyện trong những ngày này, đang được cử hành như “Thời gian của thụ tạo”, là kết quả của một sáng kiến đại kết hợp thời. Thời gian gia tăng cầu nguyện và nỗ lực vì ngôi nhà chung của chúng ta bắt đầu từ hôm nay, 1/9, Ngày Thế giới Cầu nguyện cho việc Chăm sóc Thụ tạo, và kết thúc vào ngày 4/10, lễ thánh Phanxicô Assisi. Đây là cơ hội để đến gần các anh chị em thuộc các hệ phái Kitô khác hơn. Tôi đặc biệt nghĩ đến các tín hữu Chính Thống giáo đã cử hành Ngày này từ 30 năm. Trong bối cảnh của khủng hoảng sinh thái ảnh hưởng đến mọi người, chúng ta cũng hãy cảm thấy gần gũi với tất cả những người nam nữ thiện chí được mời gọi thăng tiến sự chăm sóc mạng lưới sự sống mà chúng ta là thành phần.

Thời gian học quen với việc cầu nguyện qua thiên nhiên

Đây là thời gian để làm quen với việc cầu nguyện, đắm chìm trong thiên nhiên, nơi mà lòng biết ơn đối với Thiên Chúa, Đấng Sáng tạo, phát sinh một cách tự nhiên. Thán  Bonaventura, người ca ngợi sự khôn ngoan theo tinh thần của thánh Phanxicô, đã nói rằng công trình sáng tạo là “cuốn sách” đầu tiên mà Thiên Chúa đã mở ra trước mắt chúng ta, bởi vì khi chiêm ngắm sự đa dạng có trật tự và xinh đẹp của nó, chúng ta được dẫn đến yêu mến và ca ngợi Đấng Tạo Hóa (cfr Breviloquium, II,5.11). Trong cuốn sách này, mỗi sinh vật được ban cho chúng ta như “lời của Thiên Chúa” (xem Commentarius in librum Ecclesiastes, I,2). Trong thinh lặng và trong cầu nguyện chúng ta có thể lắng nghe bản giao hưởng của thụ tạo, thúc giục chúng ta thoát ra khỏi sự khép kín tự quy chiếu để cảm thấy được bao bọc trong sự dịu dàng của Chúa Cha và vui mừng chia sẻ những món quà chúng ta nhận được. Theo nghĩa này, chúng ta có thể nói rằng sự sáng tạo, như một mạng lưới sự sống, nơi gặp gỡ với Chúa và với người khác, là “mạng lưới xã hội của chính Chúa” (Tiếp kiến chung dành cho các người hướng dẫn và hướng đạo viên của Châu Âu, ngày 3/8/2019). Thiên nhiên gợi hứng cho chúng ta cất cao bài ca ngợi khen của vũ trụ đối với Đấng Tạo Hóa, như Kinh Thánh dạy: “Hãy chúc tụng Đức Chúa, hỡi tất cả sinh vật nảy mầm trên trái đất; ca ngợi và tôn vinh Người qua nhiều thế kỷ “(Đn 3,76).

Thời gian suy tư về cách sống hủy hoại của chúng ta

Đây là thời gian để suy tư về cách sống của chúng ta và về những quyết định hàng ngày của chúng ta trong việc chọn lựa thực phẩm, việc tiêu dùng, di chuyển, sử dụng nước, năng lượng và nhiều tài nguyên khác, có thể thường thiếu suy nghĩ và có hại như thế nào. Nhiều người trong chúng ta hành động như những bạo chúa đối với thiên nhiên. Chúng ta hãy chọn thay đổi, và áp dụng lối sống đơn giản và tôn trọng hơn! Bây giờ là lúc để từ bỏ sự phụ thuộc của chúng ta vào nhiên liệu hóa thạch và chuyển sang các dạng năng lượng sạch và nền kinh tế bền vững và tuần hoàn cách nhanh chóng và dứt khoát. Chúng ta cũng hãy học cách lắng nghe người bản địa, những người mà sự khôn ngoan lâu đời của họ có thể dạy chúng ta cách sống trong mối quan hệ tốt hơn với môi trường.

Thời gian đảm nhận các hoạt động ngôn sứ

Đây cũng là thời gian đảm nhận các hoạt động ngôn sứ. Nhiều người trẻ đang lên tiếng trên thế giới, kêu gọi những chọn lựa can đảm. Họ cảm thấy thất vọng bởi rất nhiều lời hứa không được thực hiện, bởi những cam kết được đưa ra và sau đó bị phớt lờ vì những lợi ích ích kỷ hoặc không phù hợp. Người trẻ nhắc nhở chúng ta rằng trái đất không phải là một vật sở hữu để phung phí, mà là một gia sản được lưu truyền. Họ nhắc nhở chúng ta rằng hy vọng vào ngày mai không phải là một tình cảm cao quý, mà là một nhiệm vụ kêu gọi hành động cụ thể ở đây và bây giờ. Chúng ta nợ họ những câu trả lời thực sự, không phải những lời nói suông; những hành động chứ không phải ảo tưởng.

Nói không với sự tham lam của chủ nghĩa tiêu thụ

Lời cầu nguyện và kêu gọi của chúng ta trước hết nhắm nâng cao nhận thức của các nhà lãnh đạo chính trị và dân sự. Tôi nghĩ đặc biệt đến những chính phủ sẽ gặp nhau trong những tháng tới để canh tân các cam kết quyết định để hướng hành tinh tới sự sống chứ không phải sự chết. Những lời mà ông Môsê tuyên bố với dân chúng như một di chúc thiêng liêng trước ngưỡng cửa Đất Hứa đến trong tâm trí: Vì thế, hãy chọn sự sống, để các ngươi và con cháu các ngươi có thể sống (Đnl 3,19). Chúng ta có thể áp dụng những lời ngôn sứ đó cho chính mình và cho tình trạng của trái đất chúng ta. Chúng ta hãy chọn sự sống! Hãy nói “không” với sự tham lam của chủ nghĩa tiêu thụ và với ảo tưởng về sự toàn năng, vì đây là những con đường chết. Chúng ta hãy thực hiện những hành trình hướng đến tương lai, được thực hiện bởi việc từ bỏ có trách nhiệm ngày hôm để bảo đảm triển vọng cho cuộc sống ngày mai. Chúng ta đừng nhượng bộ với lý luận ngoan cố của việc thu kiếm lợi nhuận dễ dàng nhanh chóng, nhưng hãy nhìn vào tương lai chung của chúng ta!

Các chính quyền cảm thấy trách nhiệm của mình

Theo nghĩa này, Hội nghị thượng đỉnh sắp tới của Liên Hiệp quốc để Hành động vì Khí hậu có tầm quan trọng đặc biệt. Tại hội nghị này, các chính phủ sẽ có trách nhiệm bày tỏ ý chí chính trị để thực hiện các biện pháp quyết liệt, để nhanh nhất có thể, đạt được mức phát thải khí nhà kính bằng không và hạn chế mức tăng trung bình của nhiệt độ toàn cầu xuống 1,5 độ C so thời tiền công nghiệp, theo các mục tiêu của Thỏa thuận Paris. Tháng tới, vào tháng 10, khu vực Amazon, nơi mà tính toàn vẹn bị đe dọa nghiêm trọng, sẽ là chủ đề của một Hội nghị đặc biệt của Thượng hội đồng Giám mục. Chúng ta hãy nắm lấy những cơ hội này để đáp lại tiếng khóc của người nghèo và của trái đất của chúng ta!

Mỗi người có trách nhiệm cộng tác để dệt nên mạng lưới sự sống

Mỗi nam nữ Kitô hữu, mỗi thành viên trong gia đình nhân loại, có thể hoạt động như một sợi chỉ mỏng manh nhưng độc đáo và không thể thiếu, trong việc dệt nên một mạng lưới sự sống ôm lấy mọi người. Xin cho chúng ta cảm thấy được thử thách, với lời cầu nguyện và cam kết, đảm nhận trách nhiệm của chúng ta đối với việc chăm sóc thụ tạo. Xin Thiên Chúa, “Đấng yêu quý sự sống”, (Kn 11,26), ban cho chúng ta sự can đảm để làm điều tốt mà không cần chờ đợi người khác bắt đầu, hoặc chờ cho đến khi quá muộn.

Vatican ngày 1 tháng 10 năm 2019
Phanxicô, Giáo hoàng

Hồng Thủy chuyển ngữ