Thánh Antôn Nguyễn Tiến Đích, tử đạo ngày 12 tháng 8 năm 1838

Thánh Antôn Nguyễn Tiến Đích Trùm họ (1769 – 1838) Ngày tử đạo: 12 tháng 8

Nếu hạt lúa mì rơi xuống đất mà không thối đi, thì nó chỉ trơ trọi một mình, nhưng nếu thối đi, thì nó sinh nhiều bông hạt (Ga 12, 24).

Thánh Antôn Nguyễn Tiến Đích sinh năm 1769 tại làng Chi Long, huyện Nam Xang, tỉnh Nam Định. Lớn lên, ông sang lập nghiệp tại làng Kẻ Vĩnh (Vĩnh Trị). Ông là mẫu gương của người chủ gia đình trong việc chăm sóc và giáo dục con cái.

Gia đình thánh nhân còn cống hiến hai chứng nhân đức tin là ông Lý Thi, người con thứ hai bị xử giảo năm 1858 dưới thời Tự Đức, và ông Phó Nhâm, người con thứ tư, cương quyết không bước qua thập giá, bị đày lên Cao Bằng và qua đời tại đó.

Người ta quen gọi ông là cụ trùm Tiến Đích. Ông yêu quý hàng giáo sĩ, chủng sinh, hăng say quảng đại giúp đỡ họ về vật chất. Thời gian chủng viện Kẻ Vĩnh bị nạn dịch tả, ông đón nhận một số thầy về chăm sóc và chữa bệnh cho đến khi hoàn toàn bình phục mà không kể lao nhọc tốn phí.

Vào thời cấm đạo ngặt nghèo, ông trùm Tiến Đích tình nguyện đón tiếp, cho trú ẩn trong nhà một lớp chủng sinh Chủng viện Vĩnh Trị suốt hơn hai năm. Đức cha Joseph Havard – Du cũng thường lưu lại trong nhà cụ trùm.

Cụ trùm Tiến Đích có người con rể là Nguyễn Huy Mỹ, 34 tuổi, làm lý trưởng, có một gia đình đầm ấm hạnh phúc với tám mặt con đạo hạnh. Hai cha con bị bắt và bị giam giữ vì theo đạo. Khi quan tổng đốc hạ lệnh truyền đánh đòn cụ trùm Tiến Đích, thì con rể dõng dạc đứng lên thưa: “Cha tôi đã già nua tuổi tác, xin quan lớn tha cho, tôi xin chịu đòn thay”. Thấy người con rể có lòng hiếu kính, quan chấp nhận lời xin ấy.

Quan tổng đốc dụ dỗ ông trùm Đích bước qua Thánh Giá để về vui hưởng tuổi già với con cháu, nhưng ông vẫn một mực cự tuyệt. Khi nhận được thực phẩm tiếp tế từ gia đình, ông mang chia cho các bạn tù, không phân biệt lương giáo.

Bình minh ngày 12/08/1838, chứng nhân đức tin Nguyễn Tiến Đích và Nguyễn Huy Mỹ lãnh án xử trảm do vua Minh Mạng châu phê, tại pháp trường Bảy Mẫu. Linh hài hai đấng được long trọng rước về làng Vĩnh Trị ngay trong đêm, giữa rừng đèn đuốc sáng rực cả góc trời.

Ông Chánh trương Antôn Nguyễn Tiến Ðích được nâng lên hàng chân phước ngày 27/05/1900 và được nâng lên bậc hiển thánh ngày 19/06/1988.